Το αστέρι Fomalhaut είναι έτοιμο για το κοντινό του πλάνο.

Δακτύλιοι σκονής περιβάλλουν το νεαρό αστέρι στις νέες εντυπωσιακές εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Οι φωτογραφίες προσφέρουν μια σαφέστερη εικόνα του αστρικού συστήματος – που είναι ήδη διάσημο για προηγούμενες εικόνες ενός υποτιθέμενου, ευρέως αμφισβητούμενου πλέον, πλανήτη. Τα χαρακτηριστικά του συστήματος περιλαμβάνουν μια περίεργα κοκκοειδή ζώνη αστεροειδών, ένα επεκτεινόμενο νέφος συντριμμιών από μια πιθανή σύγκρουση πλανήτη και άλλα άγνωστα κομμάτια που υποδηλώνουν ένα δυναμικό και πολυπληθές περιβάλλον, αναφέρουν οι ερευνητές στις 8 Μαΐου στο Nature Astronomy.

“Είναι η πρώτη φορά που κοιτάζουμε πραγματικά το εσωτερικό σύστημα, και φαίνεται πραγματικά διαφορετικό από ό,τι νομίζω ότι περίμενε κανείς“, λέει η αστροφυσικός Meredith MacGregor του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Boulder, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. “Η προσδοκία ήταν ότι θα υπήρχε κάτι σαν το ηλιακό μας σύστημα“, ένα μέρος που είναι σχετικά ώριμο και σταθερό. “Αρχίζει πραγματικά να αλλάζει ο τρόπος που σκεφτόμαστε για τη δυναμική του συστήματος (Fomalhaut)“.

Το Fomalhaut, σε απόσταση μόλις 25 ετών φωτός, είναι ένα νεαρό αστέρι στο κέντρο ενός ταχέως εξελισσόμενου πλανητικού συστήματος. Κάποτε θεωρήθηκε ότι φιλοξενούσε έναν από τους πρώτους πλανήτες που φωτογραφήθηκαν εκτός του ηλιακού μας συστήματος. Ωστόσο, η ύπαρξη του πλανήτη -που ονομάστηκε Dagon- έχει αμφισβητηθεί εδώ και καιρό.

Οι νέες εικόνες του JWST προσθέτουν στις αυξανόμενες αποδείξεις ότι ο Dagon είναι στην πραγματικότητα ένα σύννεφο σκόνης. Μια σύγκρουση μεταξύ των πλανητών πιθανώς εξηγεί το σκονισμένο χαρακτηριστικό, λέει ο András Gáspár, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στο Tucson. “Σβήνει και διευρύνεται σε μέγεθος“, λέει, καθώς ακολουθεί μια τροχιά που συνάδει με τη σκόνη που φυσάει με τον αστρικό άνεμο από το Fomalhaut. Όλα αυτά είναι χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν περισσότερο σύννεφα σκόνης παρά πλανήτες.

Αλλά επειδή ο  δεν φαίνεται να έχει αποδειχθεί, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλοι πλανήτες που παραμονεύουν γύρω από τον Fomalhaut.

Έμμεσες ενδείξεις για άλλους κόσμους προέρχονται από μια απροσδόκητη ζώνη αστεροειδών, που φαίνεται για πρώτη φορά στις νέες εικόνες. Η ζώνη έχει κλίση 23 μοίρες σε σχέση με οτιδήποτε άλλο παρατηρείται σε τροχιά γύρω από το άστρο.

“Αυτή είναι μια πραγματικά μοναδική πτυχή του συστήματος“, λέει ο Gáspár. Η κεκλιμένη ζώνη, λέει, θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα πλανητών που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί και αναστατώνουν τα συντρίμμια γύρω από το Fomalhaut.

Η MacGregor συμφωνεί. “Αν δείτε έναν δίσκο που είναι σαν αυτόν, που έχει έναν (επιμήκη) εξωτερικό δακτύλιο και ένα σωρό σκόνη που παρασύρεται, πιθανόν να υπάρχουν πλανήτες εκεί“, λέει. “Νομίζω ότι η ευκολότερη εξήγηση (για την κεκλιμένη ζώνη) είναι ότι υπάρχει ένας πλανήτης εκεί μέσα, και ο πλανήτης βρίσκεται σε τροχιά που δεν είναι ευθυγραμμισμένη με τον δίσκο“. Ο μη ευθυγραμμισμένος πλανήτης, με τη σειρά του, σέρνει τη ζώνη αστεροειδών εκτός κλίσης σε σχέση με το επίπεδο του ηλιακού συστήματος, λέει.