Ο κόσμος σκοτεινιάζει για περίπου ένα πέμπτο του δευτερολέπτου κάθε φορά που ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας, ένα κλάσμα της στιγμής που είναι ελάχιστα αισθητό στους περισσότερους ανθρώπους. Αλλά για έναν οδηγό αγωνιστικού αυτοκινήτου της Formula 1 που ταξιδεύει με 354 χιλιόμετρα την ώρα, αυτό το ένα πέμπτο σημαίνει σχεδόν 20 μέτρα χαμένης όρασης.

Λαμβάνοντας υπόψη πόσο συχνά ανοιγοκλείνουν τα μάτια οι άνθρωποι (έως και 30 φορές κάθε λεπτό), ένας οδηγός θα μπορούσε να χάσει έως και 595 μέτρα – πάνω από το ένα τρίτο του χιλιομέτρου – οπτικών πληροφοριών ανά λεπτό λόγω των ανοιγοκλείσεων των ματιών.

Συχνά πιστεύεται ότι οι άνθρωποι ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους σε τυχαία χρονικά διαστήματα, αλλά οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτό δεν ίσχυε για τρεις οδηγούς της F1. Αντιθέτως, οι οδηγοί είχαν την τάση να ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους στα ίδια σημεία της διαδρομής κατά τη διάρκεια κάθε γύρου, αναφέρουν ο γνωστικός νευροεπιστήμονας Ryota Nishizono και οι συνεργάτες του στο iScience της 19ης Μαΐου.

Ο Nishizono, των Εργαστηρίων Επιστήμης Επικοινωνίας της NTT στο Atsugi της Ιαπωνίας, εμπνεύστηκε να μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επεξεργάζονται τις πληροφορίες κατά τη διάρκεια της σωματικής δραστηριότητας από το παρελθόν του ως επαγγελματίας ποδηλάτης αγώνων.

Με έκπληξη διαπίστωσε ότι δεν βρήκε σχεδόν καμία βιβλιογραφία σχετικά με τη συμπεριφορά των ανοιγοκλείσεων των ματιών στους ενεργούς ανθρώπους, παρόλο που σε ακραίες συνθήκες όπως οι αγώνες αυτοκινήτων ή η ποδηλασία. “Ενα μικρό λάθος θα μπορούσε να οδηγήσει σε απειλητικό για τη ζωή κίνδυνο”, λέει ο Nishizono. Έτσι, συνεργάστηκε με μια ιαπωνική ομάδα της Formula για να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ανοιγοκλείνουν τα μάτια κατά τη διάρκεια της οδήγησης σε υψηλές ταχύτητες.

Ο Nishizono και οι συνεργάτες του τοποθέτησαν συσκευές παρακολούθησης ματιών στα κράνη τριών οδηγών και τους έβαλαν να οδηγήσουν τρεις πίστες της Formula – Fuji, Suzuka και της Sugo – για συνολικά 304 γύρους.

Το σημείο που ανοιγόκλειναν τα μάτια τους οι οδηγοί ήταν εκπληκτικά προβλέψιμο, διαπίστωσε η ομάδα. Οι οδηγοί είχαν ένα κοινό μοτίβο βλεφαρίσματος, που είχε ισχυρή συσχέτιση με την επιτάχυνση, με τέτοιο τρόπο  οι οδηγοί έτειναν να μην ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους όταν άλλαζαν ταχύτητα ή κατεύθυνση – όπως όταν βρίσκονταν σε μια ισχυρή στροφή της πίστας – αλλά ανοιγόκλειναν τα μάτια τους όταν βρίσκονταν σε σχετικά ασφαλέστερες ευθείες.

Το εύρημα υπογραμμίζει το συμβιβασμό μεταξύ του να διατηρούμε τα μάτια μας υγρά και να μην χάνουμε την όρασή μας κατά τη διάρκεια κρίσιμων εργασιών, λέει ο Jonathan Matthis, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Northeastern της Βοστώνης, ο οποίος μελετά την ανθρώπινη κίνηση και δεν συμμετείχε στην έρευνα. “Σκεφτόμαστε το ανοιγοκλείσιμο των ματιών ως αυτή τη ασυναίσθητη συμπεριφορά αλλά δεν αποσκοπεί μόνο στο “σκούπισμα” των ματιών. Το ανοιγοκλείσιμο των ματιών είναι μέρος του οπτικού μας συστήματος” αναφέρει το Matthis.

Ο Nishizono θέλει στη συνέχεια να διερευνήσει ποιες διεργασίες στον εγκέφαλο επιτρέπουν ή αναστέλλουν το ανοιγοκλείσιμο των ματιών σε μια δεδομένη στιγμή, λέει, και ενδιαφέρεται επίσης στο πώς ποικίλλει η συμπεριφορά του ανοιγοκλείσματος των ματιών μεταξύ του γενικού πληθυσμού.

Παραπομπές:

R. Nishizono, N. Saijo and M. Kashino. Highly reproducible eyeblink timing during formula car driving. iScience. Vol. 106803, May 19, 2023. doi: 10.1016/j.isci.2023.106803.